Kontynuujemy nasz cykl wypraw jednodniowych i zapraszamy na dwie wycieczki: Sulejów i okolice oraz Rabka Zdrój.
 |
| Opactwo Cystersów w Sulejowie - Kościół Św. Tomasza Kantauryjskiego |
Zaczynamy od Opactwa Cystersów w Sulejowie. Formalnie Cystersi osiedlili się w okolicach Sulejowa już w roku 1176, powstanie pierwszego kościoła datuje się na rok 1178, jednak obecny Kościół św. Tomasza Kantuaryjskiego został konsekrowany w roku 1232. Od XIV w. zaczęto budowę murów otaczających klasztor. Zespół umocnień składający się z muru obwodowego i kilku baszt został ostatecznie ukończony dopiero ok. 1572 r. Wzniesiono także budynki gospodarcze, arsenał i pałac opata. W 1819 r. nastąpiła kasata zakonu. Rozpoczął się okres powolnego upadku. Dokonywano celowych rozbiórek, budynki trawiły pożary. Z zabudowań klasztoru ocalał jedynie fragment wschodniego skrzydła z pomieszczeniem kapitularza (sali zebrań kapituły). Przetrwał także ów majestatyczny kościół, fragmenty murów z basztami i część zabudowań gospodarczych w północnej części opactwa. Mimo burzliwych dziejów, dziś cały zespół klasztorny Cystersów uważany jest za jeden z najlepiej zachowanych w Europie.
Wejście do kościoła w zachodnim szczycie prowadzi przez wspaniały kamienny portal uskokowy z trzema parami kolumienek. Kilka metrów nad nimi znajduje się okno w formie rozety. Na lewo od portalu, nad zamurowanym wejściem do nawy północnej ocalał piaskowcowy tympanon z symbolami Ukrzyżowania. We wnętrzu zachowały się sklepienia krzyżowo-żebrowe i bardzo dużo kamieniarskich detali ciosanych przez burgundzkich mistrzów. Podobnie wysklepiono kapitularz i fragment zachowanego krużganka. Przekrycie romańskiej sali wspiera się na jednej kolumnie z bogato rzeźbioną głowicą. Jest tutaj także małe muzeum, w którym wyeksponowano przedmioty wykopane w trakcie prac renowacyjnych prowadzonych na terenie opactwa (m.in. czaszkę ludzką sprzed wieków, ze śladami chirurgicznej ingerencji), obrazy, rzeźby, barokowe ornaty.
 |
| Romański tympanon |
 |
| Wnętrze świątyni |
 |
| Sklepienia krzyżowo-żebrowe |
Samego Sulejowa nie zwiedzaliśmy, ale warto wspomnieć, że miasto położone jest w obrębie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego, którego głównym obiektem jest Jezioro Sulejowskie pełne malowniczych zatoczek, plaż - doskonałe miejsce do uprawiania turystyki aktywnej.
Wędrujemy dalej, do Rezerwatu Przyrody Niebieskie Źródła. Są to wywierzyska krasowe, jedne z najciekawszych zjawisk w Europie. Główny kompleks wodonośny stanowią spękane wapienie jurajskie, z których wytryska woda przybierająca niebiesko-błękitno-zieloną barwę. Barwa wody jest efektem działań rozproszonego światła słonecznego. Zmiana odcieni uzależniona jest od stanu pogody, stopnia nasłonecznienia bądź zachmurzenia. Dodatkowo uroku wywierzysku nadają pulsujące gejzery z piasku podrzucanego przez źródlaną wodę. Podczas naszej obecności, źródła miały wyraźnie zielone zabarwienie. Urok tego miejsca doceniano od wieków. Planowano tutaj urządzić uzdrowiskowy kurort gdyż wierzono w lecznicze właściwości tutejszej wody, a Niemcy w czasie II wojny światowej chcieli urządzić ośrodek wypoczynkowy dla swoich żołnierzy. Nie oszczędzali w tym celu wyjątkowej flory Parku, gdyż wycięli sporo drzewostanu i zbudowali drewniane kładki z dostępem do cennych wysepek, które rozebrano dopiero w połowie lat 50. Status rezerwatu przyrody miejsce to uzyskało w roku 1961.
Ostatnim punktem wyprawy było zajrzenie do Skansenu Rzeki Pilicy. Skansen powstał w 2000 roku i jest pierwszym w Polsce muzeum na wolnym powietrzu poświęconym rzece. Początkowo działał jako muzeum społeczne, którym opiekowało się Stowarzyszenie Przyjaciół Pilicy i Nadpilicza (pomysłodawca i twórca placówki).
 |
| Ten młyn został przeniesiony w całości |
Wszystkie eksponaty, prezentowane w tym miejscu mają bezpośredni lub pośredni związek z rzeką Pilicą. Najbardziej rozbudowana jest ekspozycja zatytułowana „Młynarstwo wodne w dorzeczu Pilicy”. Najważniejszym jej elementem jest drewniany młyn wodny, przeniesiony wraz z całym wyposażeniem w latach 1998-2000 ze wsi Kuźnica Żerechowska, położonej nad rzeką Luciążą – największym lewym dopływem Pilicy. Wnętrze budynku zajmuje ekspozycja poświęcona tradycjom młynarstwa wodnego w dorzeczu Pilicy, której głównym elementem są ruchome modele młynów. Obok skansenowego młyna w stylowej galerii zostało zgromadzonych ponad 30 kamieni młyńskich pochodzących z nieistniejących już młynów z dorzecza Pilicy. Jest to największa tego typu kolekcja w Polsce.
 |
Kolekcja kamieni młyńskich
|
Pilickie militaria zostały zgromadzone w dziale „Wojenne trofea Pilicy”. Prezentowane w nim eksponaty w większości zostały wydobyte z rzeki, a pozostała część pochodzi z terenów nadpilickich. Najcenniejszym i jednocześnie cieszącym się największym zainteresowaniem eksponatem jest jedyny na świecie eksperymentalny, opancerzony ciągnik artyleryjski Luftwaffe na podwoziu SdKfz 8, nazywany potocznie „Lufcikiem”. Został on wydobyty z Pilicy w 1999 roku, a więc 54 lata po zatonięciu...
 |
| Ciągnik artyleryjski "Lufcik" |
Perełką Skansenu Rzeki Pilicy jest budynek poczekalni kolejowej z przystanku Czarnocin. Ten całkowicie drewniany i misternie zdobiony obiekt, został zbudowany w 1896 roku jako pawilon ekspozycyjny Dyrekcji Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej na odbywającą się w 1896 roku Wszechrosyjską Wystawę Przemysłowo-Artystyczną w Niżnym Nowogrodzie. Po zakończeniu wystawy w 1897 roku pawilon ten został zdemontowany i przewieziony na trasę Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Ustawiono go na przystanku „Wolbórka” pod Będkowem (od 1925 roku przystanek nosił nazwę „Czarnocin, a obecnie powrócono do nazwy „Wolbórka”). Przez lata budynek stopniowo podupadał. Kiedy kolej przestała go użytkować w zastraszającym tempie popadł w ruinę. Od zupełnego zniszczenia ocaliły ten zabytek wspólne starania władz samorządowych Tomaszowa Mazowieckiego i Skansenu Rzeki Pilicy. Ich rezultatem było podjęcie w dniu 27 października 2006 roku przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków decyzji o przeniesieniu budynku tej poczekalni do Tomaszowa Maz. i jej odbudowie w Skansenie Rzeki Pilicy, gdzie zyskał nowe życie.
 |
| Budynek poczekalni kolejowej z przystanku Czarnocin. |
 |
| Będąc nad Pilicą, stosujemy się do powyższego |
Oprócz wojennych rekonstrukcji Skansen organizuje różnego rodzaju imprezy o charakterze pikniku rodzinnego, których motywem przewodnim jest Pilica, jak np.: coroczna Majówka Historyczna...
RABKA-ZDRÓJ
 |
| Ujęcie "Helena" |
Położenie, malownicze krajobrazy oraz unikalne źródło solanki, jedyne takie w Małopolsce to idealne warunki do kuracji w przypadku dolegliwości górnych dróg oddechowych. Tak właśnie jest w Rabce-Zdroju, uzdrowisku położonym na południe od Myślenic i na północ od Nowego Targu. Dzięki specyficznemu mikroklimatowi i źródłom solanki, Rabka-Zdrój proponuje szeroką gamę zabiegów leczniczych, relaksujących i upiększających z jej wykorzystaniem.
 |
| Tężnia solankowa |
Rabczańska solanka posiada unikalne właściwości lecznicze (uważana za jedną z najsilniejszych pod względem właściwości mineralnych w Europie) i już od 150 lat, ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne jest wykorzystywana do leczenia chorób dolnych i górnych dróg oddechowych oraz chorób reumatologicznych. Fachowa opieka lekarska, w połączeniu z uzdrawiającym mikroklimatem Rabki, pozwala na powrót do zdrowia również pacjentom z problemami kardiologicznymi. Leczenie uzdrowiskowe daje też wspaniałe efekty w przypadku schorzeń dzieci i młodzieży.
 |
| Park Zdrojowy |
Rabczańska solanka posiada też wspaniałe właściwości pielęgnacyjne i oczyszczające, które udało się wykorzystać w formie wyjątkowych linii kosmetycznych. Uzdrowisko oferuje gościom wielokrotnie nagradzanych, pielęgnacyjnych kosmetyków solankowych. Warto zaopatrzyć się w najzwyklejszą wodę solankową, by w domowych warunkach wykorzystać ją do inhalacji lub relaksujących kąpieli. Sprawdziliśmy na własne oczy (i nosy) i już krótki spacer wokół tężni rabczańskiej daje wyraźne poczucie orzeźwienia i poprawia samopoczucie. Do tego majestatyczny Park Zdrojowy, jeden z większych w Małopolsce pozwala odpocząć duszy i sercu. Rabka to nie tylko uzdrowisko - miasto uznawane jest za nieoficjalną stolicę dzieci. Istnieje tutaj park rozrywki - Rabkoland w ramach którego można zwiedzić m.in. Muzeum Orderu Uśmiechu - cyklicznej nagrody przyznawanej wyłącznie przez dzieci, działa tutaj dziecięcy teatr lalek a nawet przed głównym Dworcem Kolejowym dumnie prezentuje się pomnik Św. Mikołaja.
 |
| Dworzec Kolejowy i Pomnik św. Mikołaja |
Dla spragnionych wrażeń duchowych - można zwiedzić drewniany Kościół św. Marii Magdaleny - dziś siedziba Muzeum im. Władysława Orkana. Rabka nas zachwyciła swoim klimatem i atrakcjami. Na pewno tam wrócimy na wiosnę.
 |
| Kościół św. Marii Magdaleny - Muzeum im. Wł. Orkana |
Tekst i zdjęcia: Marcin, Marzena Bareła
